Co zasiejesz, to zbierzesz

Karlshamn wstrząsają trzy morderstwa popełnione w odstępie zaledwie kilku dni.

Vanja Lithner i jej współpracownicy są zmuszeni do odnalezienia i powstrzymania mordercy, zanim znów zabije. Tyle że nie widać żadnych wskazówek, świadków i najwyraźniej żadnego związku między ofiarami.

Odkąd został dziadkiem, Sebastian Bergman wybrał spokojniejsze życie. Pracuje jako psycholog i terapeuta w niepełnym wymiarze godzin.

Wszystko przewraca się jednak do góry nogami, kiedy kontaktuje się z nim pewien Australijczyk. Chce porozmawiać o wydarzeniach związanych z tsunami przed laty, kiedy to Sebastian stracił żonę i córkę.

Billy zabił trzy lata wcześniej – i nadal zabija. Teraz ma zostać ojcem, więc decyduje: nigdy więcej. Ale przeszłość nie daje od siebie uciec. Pytanie brzmi, jak daleko Billy może się posunąć, aby nie zostać zdemaskowanym.

Ile minęło od jej wyjazdu z tego mia­sta?
Lata. Kilka lat. Ale ile dokład­nie? Zdaje się, że mniej niż dzie­sięć. Bez zna­cze­nia. Rów­nie dobrze mogłoby, a nawet powinno upły­nąć wię­cej czasu, pomy­ślała na widok zna­jo­mych kształ­tów za szybą auto­busu.
Co tu robiła?
Dla­czego wró­ciła?
Tak naprawdę.
Po dzie­się­ciu latach, no i co z tego? Dla­czego w ogóle ją to obcho­dziło? Nie obcho­dziło jej. Nie była w naj­mniej­szym stop­niu zain­te­re­so­wana, co sły­chać u któ­rej­kol­wiek z dwu­dzie­stu dzie­wię­ciu osób, z któ­rymi była zmu­szona prze­by­wać przez trzy lata. Co dziś robią, czy mają rodziny, czym się zaj­mują, gdzie miesz­kają.
Miała to wszystko gdzieś. Miała gdzieś tych ludzi.
Sama też pew­nie nie była inte­re­su­jąca dla nikogo. Ni­gdy nic dla nich nie zna­czyła. Czy w ogóle ją pamię­tali? Może nie­któ­rzy. Powinni pamię­tać. A co, jeśli po pro­stu zapo­mina się tych, któ­rych daw­niej trak­to­wało się podle? Czy ist­nieją tylko do momentu, kiedy się ich drę­czy, a kiedy już nie da się ich zra­nić, zni­kają? Może na ich miej­sce przy­cho­dzą nowe ofiary, w róż­nym tego słowa zna­cze­niu.
Co tu robiła?
Dla­czego wró­ciła?
Nie był to żaden trium­falny powrót. Żaden piękny rewanż. Nie mogła liczyć na to, że zaczną się do niej gar­nąć albo bar­dziej ją lubić, bo jest sławna lub odnio­sła suk­ces. Że wróci i dopiero im pokaże. Brzyd­kie kaczątko nie prze­mie­niło się w łabę­dzia, tylko stało się brzydką kaczką – star­szą i twardą.
Co w takim razie tu robiła?
Dla­czego wró­ciła?
Może chciała tylko poka­zać, że żyje, że zdo­była się na odwagę, że jej nie zła­mali. Ale czy naprawdę? Kto wie, jak wyglą­da­łoby jej życie, gdyby w tam­tych latach było inne. Lep­sze. Moż­liwe do znie­sie­nia.
Gdyby nie było Tych Trzech, które posta­no­wiły, że nie jest warta nawet tego, by się na nią wku­rzać. Trak­to­wały ją jak powie­trze. Jak wiel­kie nic.
Gdyby nie było bier­nych uczest­ni­ków, któ­rzy na to pozwa­lali, bo byli tak nie­pewni sie­bie i czuli strach, że sami znajdą się na jej miej­scu.
Gdyby nie było Mac­kego i Phi­lipa.
Nie, w tamte rejony nie zamie­rzała się zapusz­czać. Nie teraz. Jesz­cze nie. Odsu­nęła od sie­bie to wszystko: myśli, nazwi­ska, tam­ten wie­czór. Będą tam, przy­po­mniała sama sobie. Spo­tka ich. Dziś wie­czo­rem. Na impre­zie, czy jak to nazwać. Nie odno­wie­niem kon­taktu, bo naj­pierw trzeba by było go mieć.
Będą tam.
Może dla­tego przy­je­chała, dla­tego wró­ciła.
I jesz­cze ten sen.
Powra­ca­jący.
Po raz pierw­szy przy­śnił jej się w nocy po tym, jak dostała zapro­sze­nie. Odpo­wie­działa, że się pojawi, a wtedy zaczął nawie­dzać ją czę­ściej. Śnił jej się rewanż. Umiała im się posta­wić. W końcu. Dawała im to, na co zasłu­żyli. Cza­sem sen był tak reali­styczny, tak żywy, że budziła się z uczu­ciem triumfu. Oczy­wi­ście zni­kało ono zaraz po obu­dze­niu i powro­cie do rze­czy­wi­sto­ści.
Auto­bus minął tablice infor­mu­jące, że wjeż­dżają do Karl­shamn – mia­sta, z któ­rego wyje­chała. Które opu­ściła. Z któ­rego ucie­kła. Pró­bo­wała sobie wma­wiać, że ucisk w brzu­chu nie jest obja­wem żalu i stra­chu, lecz cze­goś innego. Deter­mi­na­cji. Wycze­ki­wa­nia. Z wolna odra­dza­ją­cej się nie­na­wi­ści, którą tak długo tłu­miła i któ­rej zamie­rzała teraz pozwo­lić wzra­stać.
To dla­tego wró­ciła.
Naprawdę zamie­rzała to zro­bić.
Chciała się zemścić.

Kungs­ga­tan.
Kiedy Ange­lica Carls­son skrę­ciła w tę ulicę, nawet nie pró­bo­wała ukry­wać uśmie­chu zado­wo­le­nia. W Karl­shamn były więk­sze i bar­dziej luk­su­sowe wille, lep­sze miesz­ka­nia, bar­dziej eks­klu­zywne dziel­nice. Jed­nak do dużego trzy­po­ko­jo­wego miesz­ka­nia przy Kungs­ga­tan wpro­wa­dziła się prak­tycz­nie po nie­ca­łych czte­rech mie­sią­cach. Nie­źle.
Sto dwa­na­ście dni od jej pierw­szego spo­tka­nia z Nil­sem.
Sto trzy­na­ście, odkąd nawią­zała z nim kon­takt na jed­nym z wielu por­tali rand­ko­wych, które regu­lar­nie odwie­dzała. Był o sie­dem­na­ście lat star­szy. Wyglą­dał sym­pa­tycz­nie, był roz­wie­dziony, córka wypro­wa­dziła się z domu – jego pro­fil wyglą­dał na ide­alny. Wła­śnie takiego męż­czy­zny szu­kała, choć oczy­wi­ście nie mogła być pewna. Dopiero na pią­tej, a może na szó­stej randce zro­zu­miała, że tra­fiła w dzie­siątkę. Ze spusz­czo­nym wzro­kiem tro­chę nie­śmiało poło­żyła dłoń na jego dłoni i wyra­ziła nadzieję, że będzie chciał spo­ty­kać się z nią czę­ściej, bo naprawdę by się cie­szyła, gdyby… wyszło z tego coś wię­cej, gdyby zostali parą. Roze­śmiał się wtedy z lek­kim zawsty­dze­niem i z pew­no­ścią roz­ło­żyłby ręce w obron­nym geście, gdyby nie to, że trzy­mała go za jedną z nich.
– Do czego jestem ci potrzebny?
Nie pozwo­liła, by wzbie­ra­jąca w niej radość była widoczna na twa­rzy. Spoj­rzała na niego z powagą, stwier­dziła, że jest głupi, skoro ma tak niskie mnie­ma­nie o sobie. Taki fan­ta­styczny facet. Dla­tego chciała spę­dzać z nim wię­cej czasu. Tam­tego wie­czoru, trzy­ma­jąc się za ręce, poszli do jego domu. Wtedy po raz pierw­szy była w miesz­ka­niu przy Kungs­ga­tan.
Kilka tygo­dni póź­niej pozwo­liła, by poja­wił się Dick.
Jej były chło­pak, nie­ule­czalny kre­tyn.
Przy­gnę­biona i tro­chę nie­obecna myślami spo­tkała się z Nil­sem po pracy, w jego domu. Oczy­wi­ście zauwa­żył, że nie wszystko jest w porządku, ale nie chciała o tym roz­ma­wiać, nie chciała go do tego mie­szać. Trzy­mała się tej linii, dopóki nie poczuła, że zaraz prze­sta­nie zada­wać kolejne pyta­nia i zgod­nie z jej życze­niem da spo­kój.
Wtedy nie­chęt­nie opo­wie­działa mu o wszyst­kim.
Gdy jej opo­wieść dobie­gła końca, była już noc.
Nils dowie­dział się, że poznała Dicka, kiedy była młoda i głu­pia, że była zafa­scy­no­wana jego dale­ko­sięż­nymi nie­re­ali­stycz­nymi pla­nami, sza­lo­nymi przed­się­wzię­ciami, bez­tro­skim sty­lem życia, choć pod swo­bodną i cza­ru­jącą powierz­chow­no­ścią kryły się mroczne wnę­trze i obse­sja kon­troli. Zale­wa­jąc się łzami, opo­wie­działa, jak po kilku latach zaszła w ciążę, a Dick pod żad­nym pozo­rem nie chciał mieć dziecka. Zmu­sił ją do doko­na­nia wyboru mię­dzy nim a malu­chem, a zale­d­wie kilka mie­sięcy po abor­cji i tak ją rzu­cił. Nils ją przy­tu­lił, otarła łzy, dawała się pocie­szać. Zasta­na­wiała się, co dalej, ale sam wyba­wił ją z kło­potu, bo zapy­tał, dla­czego myśli o Dicku aku­rat dzi­siaj, teraz.
Czy coś się stało? Skon­tak­to­wał się z nią?
Tak. Skon­tak­to­wał się.
Powie­działa, że kilka lat wcze­śniej wró­cił do jej życia. Znów zaczął o nią zabie­gać. Mówił, że tęskni, żałuje tego, jak ją potrak­to­wał, i już wie, że postą­pił paskud­nie. Tłu­ma­czył, że doj­rzał i zasta­na­wia się, czy mogliby znów być parą. Pro­sił i zakli­nał. Dała się prze­ko­nać. Myślała, że naprawdę się zmie­nił. Że będzie potra­fił zapew­nić jej poczu­cie bez­pie­czeń­stwa, któ­rego szu­kała.
Zaczęło się dobrze, mniej wię­cej po pół roku posta­no­wili razem zamiesz­kać, kupili miesz­ka­nie w Göteborgu. Jed­nak już po kilku mie­sią­cach jego zazdro­sne, kon­tro­lu­jące obli­cze przy­po­mniało o sobie i zatrium­fo­wało. Tym razem posu­nął się do prze­mocy. Zna­la­zła w sobie siłę, by się wyrwać. Już nie zamie­rzała dać mu się odzy­skać, bez względu na słowa i obiet­nice. Skoń­czyła z Dic­kiem. On jed­nak nie skoń­czył z nią, co to, to nie. Regu­lar­nie dzwo­nił z żąda­niami, groź­bami, ucie­kał się do szan­tażu, robił, co mógł, żeby utrud­nić i znisz­czyć jej życie. Ostat­nio mówił coś o miesz­ka­niu w Göteborgu i kre­dy­cie, nie wie­działa dokład­nie co, bo kiedy zaczął się wydzie­rać, roz­łą­czyła się i zablo­ko­wała numer, ale i tak myśli o nim nie dawały jej spo­koju.
To dla­tego była przy­gnę­biona, kiedy przy­szedł, choć powinna być rado­sna. Zado­wo­lona z życia. Z niego. Z Nilsa.
Tej nocy po raz pierw­szy poszli ze sobą do łóżka. Po wszyst­kim pła­kała w jego ramio­nach. Mówiła, jak bar­dzo jest szczę­śliwa i wdzięczna, że się spo­tkali. Przy nim czuła się bez­pieczna, czuła, że ma opiekę.
– Lubię się tobą opie­ko­wać – wyszep­tał i czule pogła­skał ją po wło­sach. Przy­tu­liła go w mil­cze­niu, wła­śnie to miała nadzieję usły­szeć.
Kilka tygo­dni póź­niej prak­tycz­nie się do niego wpro­wa­dziła. Przy­cho­dziła czę­ściej, zosta­wała dłu­żej, brała kom­plet ubrań na zmianę. Dostała wła­sną półkę, szu­fladę, miej­sce w sza­fie. Byłej żony Nilsa nie widziała ani nie sły­szała. Jego córka o niej wie­działa, ale chyba nie prze­szka­dzało jej, że tata poznał kogoś nowego. Nie mieli prze­sad­nie czę­stych kon­tak­tów, dzwo­nili do sie­bie nie czę­ściej niż raz na dwa tygo­dnie. Kiedy tam była, córka Nilsa ni­gdy nie przy­je­chała się przy­wi­tać, choć miesz­kała w Hel­sing­borgu odda­lo­nym o nie­całe dwie godziny drogi.
Ange­lica poko­nała ostatni odci­nek drogi do furtki. Uśmiech zado­wo­le­nia musiał już znik­nąć. Zastą­pił go nie­po­kój. Nad­szedł czas na kolejny krok. Dziś Dick znów nawią­zał z nią kon­takt. Gro­ził poli­cją, komor­ni­kiem i czymś jesz­cze. Nie zro­zu­miała wszyst­kiego, ale zdaje się, że chciał sprze­dać miesz­ka­nie w Göteborgu, a ona była mu winna jakieś pie­nią­dze.
Zamie­rzała wejść wzbu­rzona, roz­trzę­siona, zapła­kana, potrze­bu­jąca pomocy, któ­rej tylko Nils mógł jej udzie­lić. Dosta­nie ją, ale mimo to się nie uspo­koi. Nie tego wie­czoru. Dick chciał dwu­stu trzy­dzie­stu pię­ciu tysięcy koron. Masę, masę, ogromną masę pie­nię­dzy. Skąd mia­łaby je wytrza­snąć?
Do tego momentu mogła wszystko zapla­no­wać, potem przyj­dzie czas na impro­wi­za­cję. W naj­lep­szym wypadku Nils od razu sam z sie­bie zaofe­ruje jej pożyczkę, niczego nie kwe­stio­nu­jąc ani nie spraw­dza­jąc. Naj­praw­do­po­dob­niej zapro­po­nuje pomoc praw­nika, może zgło­sze­nie na poli­cję. Jeśli tak, spró­buje to odrzu­cić, a potem wolno i ostroż­nie pod­su­nie mu pomysł, że może być tym, który pomoże jej się uwol­nić raz na zawsze. Jej ryce­rzem na bia­łym koniu. Pożyczka. Suma osią­galna dla niego, a jej ratu­jąca życie.
Przy­naj­mniej dopóki nie poja­wią się kolejne pro­blemy i nie będzie potrze­bo­wała wię­cej.
Wsu­nęła klucz do dziurki i zamknęła oczy, poczuła napły­wa­jące łzy. Cho­lera, dobra jest.
Ćwi­cze­nie czyni mistrza.
Kiedy znów otwo­rzyła oczy, do końca jej życia została jedna ósma sekundy. Może mniej. Kula po opusz­cze­niu lufy prze­miesz­czała się z pręd­ko­ścią pra­wie ośmiu­set metrów na sekundę. Ponad­dwu­krot­nie szyb­ciej niż dźwięk, więc Ange­lica nie zdą­żyła usły­szeć głu­chego huku. Została tra­fiona w skroń i padła mar­twa na swo­jej uko­cha­nej Kungs­ga­tan.

Ker­stin Neu­man
Bernt Anders­son
Ange­lica Carls­son
Phi­lip Bergström
Aakif Had­dad
Lars Johans­son
Ivan Bot­kin
Annie Lin­der­berg
Peter Zet­ter­berg
Milena Kovacs

Trze­cie ciało, trze­cie zabój­stwo.
Vanja spoj­rzała na karetkę, bez pośpie­chu mija­jącą barierki na Kyr­ko­ga­tan. Za nie­bie­sko-białą taśmą poli­cyjną zebrało się już sporo gapiów. Wiele tele­fo­nów komór­ko­wych foto­gra­fo­wało i fil­mo­wało żółto-zie­lony samo­chód, gdy bez nie­bie­skich świa­teł i bez syren jechał do naj­bliż­szego szpi­tala z kost­nicą. Vanja nie wie­działa, gdzie się mie­ści – nie zdą­żyła jesz­cze wystar­cza­jąco poznać mia­sta. Ursula wie­działa, bo już tam była, żeby wyro­bić sobie wła­sny pogląd na temat obra­żeń dwóch poprzed­nich ofiar. Jedy­nym, co poza tym o nich wie­dzieli, było to, co prze­czy­tali w komi­sa­ria­cie, gdy lokalna poli­cja ofi­cjal­nie prze­ka­zała śledz­two w ich ręce.
Pierw­szą ofiarą była kobieta w wieku sześć­dzie­się­ciu ośmiu lat, Ker­stin Neu­man. Została zastrze­lona, praw­do­po­dob­nie w chwili, kiedy szła wyjąć kore­spon­den­cję ze skrzynki przy głów­nej dro­dze. Mieli nie­wiele infor­ma­cji. Mała posia­dłość, w któ­rej samot­nie miesz­kała, znaj­do­wała się około dzie­się­ciu kilo­me­trów za mia­stem. Wczy­tu­jąc się w mate­riały ze śledz­twa, Vanja zro­zu­miała, że kobieta celowo szu­kała takiego odosob­nie­nia. Nie gro­ziło jej żadne kon­kretne nie­bez­pie­czeń­stwo, ale wszy­scy, a w każ­dym razie bar­dzo wielu miesz­kań­ców Karl­shamn wie­działo, kim jest Ker­stin Neu­man. Co zro­biła. A raczej czego doświad­czyła, bo ni­gdy nie została ofi­cjal­nie pocią­gnięta do odpo­wie­dzial­no­ści za kata­strofę auto­bu­sową.
Drugą ofiarą był Bernt Anders­son. Miał pięć­dzie­siąt trzy lata, ale na zdję­ciu, które wisiało na tablicy w ich pro­wi­zo­rycz­nym biu­rze w komi­sa­ria­cie kilka prze­cznic dalej, wyglą­dał na co naj­mniej o dzie­sięć lat star­szego. Był to sku­tek trud­nego życia. Dłu­gie lata nad­uży­wał więk­szo­ści sub­stan­cji, jakich można nad­uży­wać. Ludzie, któ­rzy od czasu do czasu spo­ty­kali go jeż­dżą­cego po dziel­nicy Asa­rum, w któ­rej miesz­kał, twier­dzili, że ostat­nio głów­nie alko­holu. Anders­son był znany lokal­nej poli­cji: spę­dził wiele nocy w izbie wytrzeź­wień, zatrzy­my­wano go za zakłó­ca­nie porządku, oskar­żano o drobne prze­stęp­stwa nar­ko­ty­kowe, ale zawsze koń­czyło się na karach grzywny. Kilka razy zda­rzyło się, że różne kobiety, u któ­rych przez jakiś czas miesz­kał, zgła­szały na poli­cji kra­dzież i pobi­cie.
Nie zapadł jed­nak żaden wyrok.
Zna­le­ziono go leżą­cego na jed­nym z przy­rzą­dów do ćwi­czeń na skraju lasu, trzy dni po śmierci Ker­stin Neu­man. Strzał został oddany w skroń, był śmier­telny i, jak się oka­zało, w obu przy­pad­kach użyto tej samej broni.
To wtedy Kri­ście Kyllönen, sze­fo­wej poli­cji w okręgu, udało się prze­ko­nać prze­ło­żo­nego z Regionu Połu­dnie w Malmö, by zwró­cono się do Kra­jo­wej Poli­cji Kry­mi­nal­nej. Nie­ty­powe posu­nię­cie w przy­padku śledz­twa, które trwało zale­d­wie nie­cały tydzień, ale oba zabój­stwa były dzie­łem snaj­pera, a nie mieli żad­nych świad­ków, żad­nych fizycz­nych dowo­dów poza poci­skami, żad­nych łusek zosta­wio­nych na miej­scu, śla­dów opon, niczego podej­rza­nego na fil­mach z nie­licz­nych kamer moni­to­ringu zamon­to­wa­nych w mie­ście.
Nie mieli nic, na czym mogliby się oprzeć, i potrze­bo­wali pomocy.
Stwier­dze­nie, że przy­je­chali do mia­sta, na które padł strach, byłoby prze­sadą, ale trze­cia strze­la­nina w ciągu ośmiu dni bez wąt­pie­nia dopro­wa­dzi do nasi­le­nia nie­po­koju i stra­chu, a stąd nie­da­leko do gniewu. Vanja wes­tchnęła w duchu. To może łatwo prze­ro­dzić się w kosz­mar. Nie wolno na to pozwo­lić. Czuła na sobie spoj­rze­nia. To było jej pierw­sze duże śledz­two, odkąd w grud­niu została sze­fową Kra­jo­wej Poli­cji Kry­mi­nal­nej.
Zastę­pu­jąc Tor­kela.
Spoj­rzała za sie­bie, w kie­runku blo­kady dro­go­wej na następ­nym skrzy­żo­wa­niu, przy Södra Fog­de­lyc­ke­ga­tan. Vanja nie wie­działa, co zna­czy fog­de­lycke ani czy takie słowo w ogóle ist­nieje. Brzmiało jak wymy­ślone. Rów­nież tam gro­ma­dzili się gapie, ale mniej licz­nie i nie widziała tylu wycią­gnię­tych tele­fo­nów. Ta blo­kada była bar­dziej odda­lona od miej­sca zabój­stwa, więc trud­niej było zro­bić zdję­cia, które uka­zy­wa­łyby coś wię­cej niż zwy­czajną ulicę w małym mia­steczku. Może dałoby się uchwy­cić Ursulę, kuca­jącą i foto­gra­fu­jącą miej­sce, w któ­rym leżała ofiara. Według prawa jazdy zna­le­zio­nego w kie­szeni płasz­cza była to trzy­dzie­sto­dzie­wię­cio­let­nia Ange­lica Carls­son.
– Vanja.
Odwró­ciła się i zoba­czyła idą­cego w jej stronę Car­losa. Był począ­tek kwiet­nia, słońce wpraw­dzie zacho­dziło, ale nie było zimno, a w każ­dym razie nie tak, jak można by pomy­śleć na widok Car­losa Rojasa. Miał czapkę nacią­gniętą na uszy, ocie­plane ręka­wiczki i sza­lik. Poza tym wie­działa, że pod jego eks­klu­zywną kurtką są jesz­cze swe­ter, fla­ne­lowa koszula i T-shirt. Była pra­wie pewna, że pod mar­ko­wymi dżin­sami nosi też kale­sony.
Car­los był naj­now­szym nabyt­kiem w ich gru­pie. Po raz pierw­szy pra­co­wali razem w Uppsali, ści­gali wtedy seryj­nego gwał­ci­ciela. Vanja sta­rała się uni­kać myśli o tych paź­dzier­ni­ko­wych tygo­dniach sprzed trzech i pół roku. O tym, jak nie­wiele bra­ko­wało, by sama została jedną z ofiar. Zda­rzyło się wów­czas mnó­stwo okrop­nych rze­czy i była to jedna z naj­dziw­niej­szych spraw, przy któ­rych kie­dy­kol­wiek pra­co­wała, ale to wtedy wraz z pozo­stałą dwójką z Kra­jo­wej Poli­cji Kry­mi­nal­nej poznała Car­losa. Kiedy Tor­kel odszedł… został zmu­szony do odej­ścia – popra­wiła się w myślach – musieli dobrać jesz­cze jedną osobę do grupy. Dołą­czył wła­śnie on. Był łatwy we współ­pracy, zdolny, pra­co­wity i sumienny. Miał mnó­stwo cech, które Vanja ceniła, zwłasz­cza teraz, gdy sama odpo­wia­dała za wszystko, co lądo­wało na ich biurku. Tyle tylko, że marzł. Zawsze, nie­za­leż­nie od tem­pe­ra­tury.
– O co cho­dzi? – zapy­tała, kiedy do niej pod­szedł.
– Jest tam pewna kobieta – odparł, wska­zu­jąc dzwon­nicę na wzgó­rzu za czar­nym ogro­dze­niem z kutego żelaza po dru­giej stro­nie ulicy. – Mówi, że sły­szała snaj­pera.
– Sły­szała?
– Tak. Chcesz z nią poroz­ma­wiać?
Vanja się zasta­no­wiła. Czy chciała? Pew­nie kobieta powie, że sły­szała huk, i tyle. Czuła jed­nak, że musi to zro­bić. Nale­żało zaj­rzeć pod każdy kamień…
Poszła za Car­lo­sem w kie­runku pokry­tej beżo­wym tyn­kiem małej kamien­nej wieży. Można by się spo­dzie­wać, że będzie połą­czona z kościo­łem, ale kró­lo­wała samot­nie na wzgó­rzu, a naj­bliż­szy kościół mie­ścił się pół prze­cznicy dalej. Tu i ówdzie pośród traw wyra­stały kępy roz­kwi­ta­ją­cych żon­kili. W tym mie­ście wio­sna roz­go­ściła się bar­dziej niż w Sztok­hol­mie, pomy­ślała Vanja i poczuła się jak eme­rytka. Coś takiego mógłby powie­dzieć jej ojciec. A przy­naj­mniej jeden z jej ojców. Val­de­mar. Ten, któ­rego miała nadzieję wspie­rać zawsze, cokol­wiek by się działo, i z któ­rym po wielu skom­pli­ko­wa­nych kole­jach losu, peł­nych kłamstw i sen­sa­cyj­nych odkryć, stra­ciła kon­takt.
Sytu­acji nie uła­twiał fakt, że Val­de­mar sie­dział w wię­zie­niu.
Zamiast tego raz na jakiś czas odzy­wała się do Seba­stiana Berg­mana – czło­wieka, któ­rego długo usi­ło­wała wyma­zać z życia. Co dziwne, w ciągu ostat­nich lat roz­wi­nęła się mię­dzy nimi pra­wie nor­malna rela­cja. Nie do wiary, jak życie potrafi się uło­żyć. To miało zwią­zek z jej córką. Z Amandą. Wnuczką Seba­stiana. W lipcu miała skoń­czyć trzy lata. Vanja prze­rwała roz­my­śla­nia i stłu­miła tęsk­notę, która dawała o sobie znać za każ­dym razem, gdy myślała o Aman­dzie – czyli czę­sto.
Pode­szli do cze­ka­ją­cej na nich kobiety. Stała, trzy­ma­jąc torbę na kół­kach, w brą­zową kratę. Miała około pięć­dzie­się­ciu lat. Jej włosy były krót­kie, nie­równo ostrzy­żone – Vanja domy­ślała się w tym skut­ków bli­skiego spo­tka­nia z nożycz­kami przed lustrem w domo­wej łazience. Jej ubra­nia były czy­ste i w dobrym sta­nie, ale i tak robiła wra­że­nie nieco nie­chluj­nej. W jed­nej ręce trzy­mała chwy­tak. Vanja zwró­ciła uwagę, że torba jest do połowy wypeł­niona pustymi pusz­kami i pla­sti­ko­wymi butel­kami. Podała nazwi­sko oraz sto­pień służ­bowy i popro­siła o infor­ma­cje.
– Już wszystko powie­dzia­łam temu panu – odparła kobieta, wska­zu­jąc głową na Car­losa. – Szłam tędy, bo wie­czo­rami prze­sia­duje tu sporo mło­dzieży, więc zwy­kle to dobre miej­sce do szu­ka­nia puszek. Nagle usły­sza­łam huk.
Vanja zaklęła w duchu. Mogła, a wręcz powinna zle­cić to Car­lo­sowi. Nada­wa­nie prio­ry­te­tów. Dele­go­wa­nie. Car­los był dobry w te klocki.
– Huk?
– Jakby wystrzału.
– Wie pani, z któ­rej strony dobiegł?
– Nie, bo pomię­dzy budyn­kami było echo.
Vanja się rozej­rzała. Nie było cze­goś takiego jak „pomię­dzy budyn­kami”. Na początku ulicy zauwa­żyła dwa niskie drew­niane domy, a trzy­dzie­ści metrów w głębi przy­po­mi­na­ją­cego park terenu, na któ­rym wła­śnie się znaj­do­wali – duży czer­wony budy­nek z napi­sem „Dom para­fialny”. Oprócz tego po jed­nej stro­nie Kungs­ga­tan stał tylko samotny dwu­pię­trowy dom. Dźwięk nie miał się od czego odbić.
– Nie zauwa­żyła pani, by kto­kol­wiek stąd wybie­gał?
– Nie.
– Nikt się nie poru­szał, nie­ko­niecz­nie szybko? Nie prze­je­chał żaden samo­chód?
– Nie, ale usły­sza­łam huk.
– Dzię­kuję, kolega zapi­sze pani dane, na wypa­dek gdy­by­śmy chcieli jesz­cze się skon­tak­to­wać. Dzię­ku­jemy za pomoc.
Vanja ruszyła z powro­tem w stronę znaj­du­ją­cej się w dole ulicy. Roz­glą­dała się. Skąd mógł paść strzał? Z jed­nego z budyn­ków przy krzy­żu­ją­cych się uli­cach – tam, gdzie teraz była blo­kada? Moż­liwe. Albo z jakie­goś punktu terenu par­ko­wego, który wła­śnie opusz­czała, ale to było mniej praw­do­po­dobne. Rosło tu nie­wiele drzew, za któ­rymi można było się scho­wać, nie było żad­nych gęstych krza­ków. Zbyt ryzy­kowne miej­sce za dnia. Spe­ku­la­cje w zasa­dzie nie miały sensu. Nie znali kąta, pod któ­rym padł strzał, i pew­nie ni­gdy go nie poznają, bo nie wie­dzieli, w którą stronę była odwró­cona Ange­lica Carls­son, kiedy tra­fiła ją kula. Zdą­żyła wło­żyć klucz do zamka, co wska­zy­wa­łoby na to, że wcho­dziła przez nie­bie­ską furtkę. Jeśli stała przed nią, to strzał padł z pra­wej strony. A więc od połu­dnia Fog­de­lyc­ke­ga­tan…
Czy powinna wysłać kilku ludzi, żeby popy­tali miesz­kań­ców żół­tych kamien­nych budyn­ków na skrzy­żo­wa­niu, z któ­rych dało się zoba­czyć miej­sce zbrodni? Co zro­biłby Tor­kel?
Nie pod­jąw­szy decy­zji, zeszła z powro­tem na ulicę, a w tej samej chwili Billy szyb­kim kro­kiem ruszył ku niej od strony nie­bie­skiej furtki.
– Wiem, w którą stronę szła – oznaj­mił.

Gdy tylko Vanja weszła do lokalu na pierw­szym pię­trze, odnio­sła wra­że­nie, że to nie jest miesz­ka­nie Ange­liki. Przez te wszyst­kie lata była w tak wielu miesz­ka­niach – ofiar, krew­nych, spraw­ców – ale w tym nie poczuła obec­no­ści kobiety. Nie potra­fiła do końca nazwać tej myśli, ale miesz­ka­nie wyda­wało się… gotowe. Jakby ktoś wybrał się do sklepu meblo­wego, kupił wszystko, co potrzebne, ani mniej, ani wię­cej, i na tym poprze­stał. Nie uzu­peł­niał wystroju, nie czy­nił go bar­dziej oso­bi­stym, niczego nie doda­wał ani nie zabie­rał. Tylko zado­wo­lił się tym, co jest. Vanja nie sądziła, by kobieta mogła tak postą­pić. Może kie­ro­wała się ste­reo­ty­pem, ale miesz­ka­nie miało kli­mat szyb­kiego – męskiego – pomy­słu na życie po roz­wo­dzie.
Na kana­pie sie­dział męż­czy­zna, któ­rego Billy przed­sta­wił jako Nilsa Frid­mana. Wyglą­dał na nie­całe sześć­dzie­siąt lat, miał na sobie beżowe chi­nosy i kra­cia­stą koszulę, a jego włosy zaczy­nały się prze­rze­dzać i siwieć. Przed nim na szkla­nym bla­cie sto­lika stała nie­tknięta szklanka wody, a po bla­dych policz­kach spły­wały mu łzy. Jego ręce zwi­sały ciężko wzdłuż tuło­wia, ramiona się trzę­sły i wyglą­dało na to, że na samo sie­dze­nie pro­sto zużywa wszyst­kie siły. Vanja ponow­nie się przed­sta­wiła i zapy­tała, czy mógłby odpo­wie­dzieć na kilka pytań. Nils ski­nął głową, odchrząk­nął i wyjął z kie­szeni mate­ria­łową chustkę do nosa. Vanja nie sądziła, że kto­kol­wiek poni­żej osiem­dzie­siątki wciąż takich używa. Szybko wytarł mokre policzki, wydmu­chał nos i scho­wał chustkę z powro­tem do kie­szeni.
– Kobieta, którą zna­leź­li­śmy na dwo­rze, nazy­wała się Ange­lica Carls­son? – zapy­tała Vanja, sia­da­jąc na kra­wę­dzi jedy­nego fotela w pokoju.
– Tak – odparł Nils, a na dźwięk tego nazwi­ska oczy znów zaszły mu łzami. Chustka pozo­stała jed­nak w kie­szeni.
– Wybie­rała się do pana? – Znów było to bar­dziej stwier­dze­nie niż pyta­nie, ale po raz kolejny otrzy­mała odpo­wiedź w postaci ski­nie­nia głową.
– Skąd pan ją znał? Miesz­kała tutaj?
Nils pocią­gnął nosem, kilka razy prze­łknął ślinę, jakby chciał mieć pew­ność, że głos go nie zawie­dzie, i pod­niósł zapła­kane czer­wone oczy na Vanję.
– Byli­śmy parą – odparł nie­wy­raź­nie. – Pomiesz­ki­wała tu od czasu do czasu.
– A poza tym gdzie miesz­kała? – kon­ty­nu­owała Vanja i kątem oka zauwa­żyła, że Billy zaczyna noto­wać. Nils nabrał powie­trza, żeby odpo­wie­dzieć, ale zawa­hał się i chwilę myślał, a na jego czole poja­wiła się mała zmarszczka.
– Ma… ma miesz­ka­nie gdzieś w oko­li­cach Bräkne-Hoby… gmina Ron­neby.
– Ni­gdy nie był pan u niej w domu?
– Nie, spę­dza­li­śmy czas głów­nie tutaj. A raczej zawsze tutaj, jeśli ni­gdzie nie wycho­dzi­li­śmy.
Ostat­nie słowa wypo­wie­dział wol­niej. Jakby wła­śnie do niego dotarło, że to tro­chę dziwne, iż ni­gdy nie był u Ange­liki w domu ani nawet nie wie­dział, gdzie mieszka, pomy­ślała Vanja.
– Jak długo byli pań­stwo razem?
– Pozna­li­śmy się pod koniec grud­nia, na jed­nym z por­tali rand­ko­wych.
– Czyli pra­wie cztery mie­siące.
– Tak.
– Ale ni­gdy nie był pan u niej w domu?
– Nie.
Vanja posłała Billy’emu szyb­kie spoj­rze­nie. To, że Nils ni­gdy nie odwie­dził Ange­liki, wska­zy­wało, że nie chciała go gościć, co z kolei mogło ozna­czać, że coś ukry­wała, że Nils po pro­stu miał się o tym nie dowie­dzieć.
– Zna pan adres?
– Nie­stety nie.
– Znaj­dziemy go, nie ma pro­blemu. – Vanja umil­kła, spoj­rzała na udrę­czo­nego męż­czy­znę i uświa­do­miła sobie, że kolejne pyta­nie będzie dla niego jesz­cze trud­niej­sze. Nachy­liła się i lekko ści­szyła głos. – Czy może pan powie­dzieć o niej coś, co mogłoby wyja­śnić, dla­czego została zamor­do­wana?
Nils tylko ponow­nie pokrę­cił głową i znów zaszkliły mu się oczy, jakby każde przy­po­mnie­nie o tym, że Ange­lica nie żyje, było ponad jego siły. Wyłu­skał chustkę do nosa i powtó­rzył całą wcze­śniej­szą pro­ce­durę: wycie­ra­nie łez, wydmu­chi­wa­nie nosa, cho­wa­nie chustki z powro­tem do kie­szeni. Vanja mimo woli zaczęła się zasta­na­wiać, czy ma jakiś sys­tem, by nie wcie­rać sobie w oczy sta­rych smar­ków, ale ode­pchnęła tę myśl. Musiała się sku­pić na tym, co było ważne.
– Czy to nie ten sam czło­wiek, który zabił dwie pozo­stałe osoby? – wykrztu­sił w końcu Nils.
– Moż­liwe – przy­znała Vanja. – Czy ni­gdy nie wspo­mi­nała o jakichś groź­bach, o tym, że czuła się obser­wo­wana, lub czymś w tym rodzaju? Nie mówiła panu nic takiego?
– Był ten cały Dick – odparł Nils z namy­słem.
– Kto to jest Dick?
– Jej były chło­pak, z któ­rym miesz­kała w Göteborgu i który cza­sem na­dal uprzy­krzał jej życie.
– W jaki spo­sób?
– Dzwo­nił i mówił, że jest mu winna pie­nią­dze, gro­ził poli­cją, komor­ni­kiem i tak dalej.
Vanja znów spoj­rzała na Billy’ego i zro­zu­miała, że pomy­ślał o tym samym, kiedy wziął do ręki tele­fon i ruszył do drzwi, naj­wy­raź­niej chcąc spraw­dzić, czego można się dowie­dzieć o owym Dicku.
– Wie pan, jak miał na nazwi­sko? – zapy­tał, odwra­ca­jąc się w drzwiach.
– Nie, mówiła tylko Dick.
– Okej. Dzię­kuję.
Vanja mil­czała i myślała. Były chło­pak. To ni­gdy nie jest dobry znak. Byli part­ne­rzy czę­sto grożą kobie­tom, robią im krzywdę albo je zabi­jają. Zbyt czę­sto. Każ­dego roku.
Zazdro­sny eks. Na pewno nie można tego wyklu­czyć.
Jed­nak czy w takim przy­padku ist­niał zwią­zek z dwoma pierw­szymi zabój­stwami? A może były tylko próbą ukry­cia, że to Ange­lica jest rze­czy­wi­stą, zamie­rzoną ofiarą? Kiedy Vanja sfor­mu­ło­wała tę tezę w myślach, wydała jej się wyjąt­kowo pokrętna i nacią­gana. Wie­dzieli zbyt mało, przede wszyst­kim o Ange­lice, ale też o całej sytu­acji. Nic nie wie­dzieli.
– Nie miała żad­nych innych zmar­twień ani powo­dów do nie­po­koju?
– Nie, zawsze była taka rado­sna… kocha­jąca, wspa­niała… – Głos Nilsa zała­mał się ponow­nie i tym razem nie dało się już powstrzy­mać szlo­chu. Vanja szybko prze­nio­sła wzrok na sofę. Nie sądziła, że Nils Frid­man może jej jesz­cze w czymś pomóc. Przy­naj­mniej na razie.
– Czy możemy zadzwo­nić do kogoś, kto dotrzy­małby panu towa­rzy­stwa? – zapy­tała, wsta­jąc z fotela, gotowa zakoń­czyć wizytę. Ku jej wiel­kiej uldze Nils ponow­nie pokrę­cił głową. Chciała jak naj­szyb­ciej wró­cić do ich pokoju w oka­za­łym budynku przy ulicy Erika Dahl­berga. Czuła, że musi pobyć sama, pomy­śleć, uło­żyć stra­te­gię na naj­bliż­sze fazy śledz­twa. Odpo­wie­dzial­ność spo­czy­wała teraz na jej bar­kach. Po raz pierw­szy. Czuła jej cię­żar.
Wystar­cza­jąco nie­po­ko­jące było to, że mieli trzy ofiary.
Chciała za wszelką cenę unik­nąć czwar­tej.

Jakie żało­sne. Wszyst­kie one. Tak cho­ler­nie żało­sne. Julia nie­na­wi­dziła patrzeć, z jaką łatwo­ścią wcho­dzą w swoje dawne role. Bez oporu, jakby nic się nie wyda­rzyło, jakby czas sta­nął w miej­scu. Te zwy­czajne, pozba­wione ambi­cji zdolne dziew­czyny, które z pew­no­ścią skoń­czyły stu­dia, miały dobre posady, kariery, rodziny i uło­żyły sobie życie, sie­działy razem przy jed­nym krańcu stołu. Chło­pacy, któ­rzy daw­niej byli ner­dami albo po pro­stu zwy­czaj­nymi gośćmi, sie­dzieli obok nich. Popu­larne dziew­czyny zaj­mo­wały miej­sca obok popu­lar­nych chło­pa­ków, któ­rzy się roz­sia­dali, zuży­wali cały tlen w pomiesz­cze­niu, za dużo pili i co dwie minuty zaczy­nali zda­nie od: „A pamię­ta­cie, jak…”, a potem padało jakieś okro­pień­stwo, przy­po­mnie­nie poni­ża­ją­cej chwili wymie­rzone w kogoś sie­dzą­cego dalej, kto odpo­wia­dał sztyw­nym uśmie­chem, wysi­lo­nym recho­tem, bo nie chciał psuć atmos­fery, dawał do zro­zu­mie­nia, że abso­lut­nie nie ma nic prze­ciwko odro­bi­nie zabawy swoim kosz­tem. Wie­dział, gdzie jest jego miej­sce w hie­rar­chii, która w cza­ro­dziej­ski spo­sób na jeden wie­czór zmar­twych­wstała.
Naj­gor­szy był Macke. Jak­żeby ina­czej.
Król dzie­wią­tej B.
Był zupeł­nie taki sam jak daw­niej. Tro­chę grub­szy – pod napiętą koszulą w duże wzory i źle dopa­so­waną mary­narką odzna­czał się brzu­szek. Kilka dodat­ko­wych lat złych nawy­ków żywie­nio­wych i nad­miaru alko­holu, oce­niła Julia. Krę­cone włosy w kolo­rze rudego blondu, sze­roki, kie­dyś zła­many nos, wąskie usta i brzyd­kie wąsy. Te same nie­bie­skie oczy, które, o ile sobie przy­po­mi­nała, ni­gdy nie były cie­płe ani przy­ja­zne.
Tak samo gło­śny, tak samo durny.
Rów­nie prze­ra­ża­jący dla nie­śmia­łych, jed­na­kowo popu­larny u Tych Trzech – o wiele za gło­śno śmiały się z jego żar­tów, wypi­jały z nim toa­sty, co jakiś czas nabie­rały ochoty, by usiąść mu na kola­nach.
Prze­su­nęła wzrok na Phi­lipa. Przez cały czas był wyjąt­kowo cichy. Naj­wy­raź­niej posta­no­wił usiąść z dala od Mac­kego, ale Król to zauwa­żył.
– Fille! Fille! Masz sie­dzieć z żela­zną ekipą!
Przez chwilę wyda­wało się, że Phi­lip zamie­rza zapro­te­sto­wać, powie­dzieć, że zosta­nie na miej­scu, które wybrał, ale Macke się nie pod­da­wał i prze­cią­gnął na swoją stronę Te Trzy. Zaczęły skan­do­wać: Fille! Fille! – aż Filip z rezy­gna­cją kiw­nął głową, prze­pro­sił pier­wot­nie obraną sąsiadkę, wstał i wśród wiwa­tów usiadł przy ich krańcu stołu. Nikt nie powie­dział gło­śno, w czym rzecz, ale rów­nie dobrze mogli to zro­bić.
Nikt nie będzie prze­cież sie­dział z prze­gry­wami.
Lose­rami ze szkoły w Grun­dvik.