W sobotnie popołudnie 14 grudnia 2019 roku czytelnicy portalu „Dobre Książki” mieli okazję zwiedzić Bibliotekę i Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie. To spotkanie, możliwe dzięki uprzejmości władz klasztornych, dało uczestnikom możliwość zapoznania się z interesującymi rękopisami, starymi drukami i unikatową dokumentacją medyczną.
W Bibliotece i Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie przechowywane są stare księgi, rękopisy i dokumentacja archiwalna z lat 1609-2009. Szczególne miejsce w zbiorach zajmują unikatowe w skali Europy “Księgi chorych” i inne cenne obiekty dotyczące działalności leczniczej i opiekuńczej bonifratrów.
Uczestnicy spotkania mieli okazję zobaczyć między innymi siedemnasto- i osiemnastowieczne rękopisy o tematyce teologicznej i filozoficznej ze zbiorów trynitarzy, ciekawy zeszyt z notatkami matematycznymi oraz rękopis muzyczny – procesjonał z XVIII wieku, książki z bibliotek bonifratrów oraz trynitarzy, m.in. XVII-wieczne wydanie Don Kichota Manuela Cervantesa w języku hiszpańskim, XVI-wieczne wydanie Sonetów Petrarki, z których ktoś wyciął kilka stron, a kilka innych zamazał, a także dwie książki o tematyce teologicznej oznaczone przez bibliotekarzy w dawnych wiekach jako „Libri Prohibiti”.
Oprowadzający grupę dr Marek Bebak, Kierownik Biblioteki i Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie, zaprezentował również książki o tematyce medycznej, np. osiemnastowieczny Traktat o apopleksji, który powstał w środowisku rzymskich bonifratrów, kilka egzemplarzy książek autorstwa brata Ludwika Perzyny – bonifratra z zakresu higieny, okulistyki, położnictwa, chirurgii oraz jedyny zachowany w bibliotece inkunabuł i księgi z superekslibrisami króla Zygmunta III Wazy, biskupa Piotra Gembickiego, biskupa Jana Andrzeja Próchnickiego.
– Pretekstem do opowieści o historii bonifratrów krakowskich, prowadzonym przez nich szpitalu i sposobach leczenia stały się księgi chorych – unikatowa dokumentacja medyczna sporządzana przez zakonników. Zaprezentowana została księga chorych z czasów Potopu Szwedzkiego, a także księgi XVIII- i XIX-wieczne. Uczestnicy zwiedzania mogli zobaczyć również księgi ordynacji medycznych, w których lekarze zapisywali sposób leczenia pacjentów, oraz karty chorych – mówi dr Marek Bebak.
Na kolejne spotkanie ze starymi księgami podczas zwiedzania innej zabytkowej biblioteki zaprosimy naszych czytelników już w przyszłym roku. ■Grzegorz Bogusz
Zdjęcia: Piotr Kędzierski
Medycyna w starych księgach
