Biblioteka Narodowa Széchényiego od ponad 200 lat stanowi skarbiec węgierskiej kultury. Powstała z inicjatywy prywatnego darczyńcy wcześniej niż władze państwa podjęły decyzję o utworzeniu Muzeum Narodowego.
Potrzeba było zaledwie roku od podpisania aktu fundacyjnego, by swoje podwoje otworzyła Biblioteka Narodowa Széchényiego. Rzecz miała miejsce w 1802 roku, a podstawę zbiorów stanowiła wówczas kolekcja przekazana narodowi 25 listopada 1803 roku przez uwiecznionego w jej nazwie fundatora Ferenca Széchényiego. Széchényi, pożytkując w tym celu własny majątek, przez lata gromadził dzieła węgierskiej literatury i obcojęzyczne książki poświęcone Węgrom.
Ten patriotyczny gest zainspirował wielu naśladowców – z całego kraju zaczęły napływać książki przekazywane do bibliotecznych zbiorów i fundusze niezbędne do tego, by biblioteka mogła funkcjonować. Gest arystokraty, wyrażający dogłębne zrozumienie istoty gromadzenia dziedzictwa narodowego, wpłynął też na decyzję węgierskich władz, które w roku 1808 utworzyły instytucję Węgierskiego Muzeum Narodowego i włączyły w jego ramy działającą już bibliotekę.
Pośród zbiorów szacowanych na osiem milionów obiektów stanowiących obecnie największy na świecie zbiór publikacji w języku węgierskim, odnoszących się do kultury węgierskiej, wydanych w dowolnym języku, a także literatury poświęconej krajom sąsiednim, znajdują się wyjątkowe skarby, takie jak chociażby pierwszy tekst napisany w całości w języku węgierskim zatytułowany Halotti beszéd és könyörgés czy Chronica Hungarorum czyli pierwsza książka wydrukowana na Węgrzech w 1473 roku. Dla historyków wyjątkowo cenne są również rękopisy – w tym dokumenty państwowe – stworzone przez wybitnych Węgrów na przestrzeni dziejów.
Dziś Biblioteka Narodowa Széchényiego znajduje się w miejscu, które potrafi wskazać każdy Węgier i wielu obcokrajowców – jest nim Zamek Królewski w Budapeszcie. Ze zbiorów Biblioteki można korzystać na miejscu, jak również cyfrowo, ponieważ są one na bieżąco digitalizowane i udostępniane wszystkim zainteresowanym za pośrednictwem internetu. Co więcej, na stronie biblioteki pojawiają się od czasu do czasu wirtualne wystawy przedstawiające eksponaty o szczególnej wartości, warto więc śledzić ją uważnie. Nie trzeba w tym celu znać języka węgierskiego, bo strona ma także swoją anglojęzyczną wersję pod adresem: http://www.oszk.hu/en/ ■Robert Wiśniewski
Fotografia nocna: Tamás Mészöly
Pozostałe: Materiały prasowe Biblioteki
Biblioteka Narodowa Széchényiego
