Mądrość czerpana z natury

Dla ludzi przed wiekami natura była wyjątkowym nauczycielem, jak również źródłem zjawisk w owych czasach niepojętych, sytuowanych więc na granicy magii i rzeczywistości. Podziw i cześć jakimi ją otaczano miał przełożenie na powstawanie licznych legend, baśni, powiastek i wierzeń przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Część z nich zachowała się aż do współczesności, a ludowa mądrość w nich zawarta pozostaje wciąż aktualna, dlatego cenne są wszelkie inicjatywy pomagające uchronić je przed zapomnieniem.

Jedną z nich jest publikacja książki „Dzikie mity”, której autorka Claire Cock-Starkey dokonała wyboru najciekawszych jej zdaniem motywów z wielu kultur świata, zapraszając czytelników w podróż po całym globie. Mamy tutaj wierzenia i legendy o naturze z różnych czasów i miejsc, tak odległych jak Norwegia, Japonia czy Chiny. Są tu legendy celtyckie i indiańskie, mity greckie, egipskie czy polinezyjskie. Ale nie tylko – formuła książki, składającej się z króciutkich akapitów powiązanych tematycznie, pozwoliła zebrać multum ciekawych informacji zachęcających dzieci do dalszego poznawania danego kraju i jego folkloru.

Zwierzęta, rośliny i zjawiska atmosferyczne zajmują w tej książce najwięcej miejsca, lecz nie zabrakło go także dla posługujących się metaforą opowieści niosących przesłanie moralne o tym, dlaczego nie należy wydawać pochopnych osądów, jak odróżnić co, tak naprawdę, jest szczęściem a co pechem, czy wskazać kogoś, kto zasługuje na miano przywódcy, pokonując, dzięki sile umysłu i logicznemu rozumowaniu, silniejszych bądź szybszych rywali.

Jest więc o czym podyskutować z dzieckiem przy tej lekturze. Daje ona mnóstwo pretekstów do tego, by wracać do konkretnych jej fragmentów i odnosić je do przykładów z realnego świata. Wszak do dziś można zobaczyć irlandzkie drogi wytyczane tak, by omijać skupiska głogów uważanych za miejsce spotkań wróżek, owce skupiają się w grupie stojąc tyłem do kierunku, z którego nadejdzie śnieżna zamieć, a mewy naprawdę – tak jak spostrzegli to już ludzie przed wiekami – gromadzą się przy brzegach, gdy zanosi się na burzę.

Czytelnika wiedzie przez tę krainę legend szata graficzna stworzona przez rumuńską ilustratorkę ukrywającą się pod pseudonimem Aitch. Polskim czytelnikom jej charakterystyczne prace mogą być już znane z okładek książkowej serii „Trylogia zimowej nocy”. „Dzikie mity” dają możliwość znacznie głębszego przyjrzenia się talentowi tej artystki, czerpiącej w swojej twórczości ze sztuki ludowej adaptowanej do wymogów książkowej ilustracji.

Całość – wspólne dzieło pisarki i plastyczki, przyciąga wzrok edukacyjną treścią i wyrazistą formą. Ta lektura uświadamia czytelnikowi jak rozległą wiedzę o przyrodzie wynikającą z cierpliwych obserwacji zdołali zgromadzić ludzie minionych pokoleń, a świadomość tego, jak trafne były to spostrzeżenia, budzi podziw i szacunek dla ludowej mądrości. ■Wanda Pawlik