Ponad 18 tysięcy inkunabułów i starodruków oraz bogate zbiory eksponatów misyjnych z całego świata przechowywanych jest w Bibliotece i Muzeum Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie.
– Zbiory biblioteczne zaczęto gromadzić wraz z przybyciem misjonarzy do Krakowa w roku 1686. Biblioteka ostatecznie ukształtowała się wraz erygowaniem w roku 1732 przez bpa Konstantego Szaniewskiego seminarium diecezjalnego, powierzonego misjonarzom. Z czasem biblioteka wzbogaciła się o nowe zbiory po scaleniu księgozbiorów domów Zgromadzenia: z Krakowa (w roku 1800), z Warszawy przy kościele św. Krzyża (w 1864 r.) oraz domów lwowskich (po II wojnie światowej). Osobny księgozbiór stanowią woluminy z biblioteki kleparskiej z Krakowa – mówi ks. dr Wacław Umiński CM, Dyrektor Biblioteki Zgromadzenia Księży Misjonarzy.
Na początku misjonarze posiadali kilka egzemplarzy Biblii, teksty kazań, księgi liturgiczne. Księgozbiór powiększał się dzięki nabytkom, spuściznom po zmarłych członkach wspólnoty czy darom. Prawdopodobnie niektóre książki były ofiarowane przez misjonarzy francuskich, wizytatorów czy kapłanów pracujących na Stradomiu.
Trudno dzisiaj określić jednoznacznie wielkość zbiorów w pierwszych latach funkcjonowania biblioteki. Pełniejsze informacje można uzyskać dopiero z początku XVIII w. Z tego czasu zachowały się rękopiśmienne inwentarze, z których najstarszy pochodzi z roku 1728. Według tego katalogu biblioteka liczyła wtedy 1347 pozycji. Kolejny pochodzący z 1740 roku wykazywał 2289 pozycji, w roku 1743 było natomiast 3313 woluminów. Przed rokiem 1914 księgozbiór przypuszczalnie liczył około 20 tysięcy tomów, w 1986 szacowano, że zbiory biblioteki liczyły ok. 120 tysięcy woluminów a w roku 1995 biblioteka wzbogaciła się o księgozbiór kleparski liczący około 30 tysięcy woluminów.
– Księgozbiór Biblioteki Stradomskiej obejmuje m. in.: kilkadziesiąt rękopisów, w tym co najmniej cztery średniowieczne oraz około czterdziestu inkunabułów, w tym kilka w częściowo zachowanych XVI i XVII – wiecznych oprawach wykonanych z tłoczonej skóry.
W zbiorze stradomskim znajduje się ponadto kilkanaście tysięcy tomów starodruków, w tym kilkaset druków rzadkich, większość w oprawach skórzanych – mówi ks. dr Wacław Umiński CM.
Z naszą kamerą odwiedziliśmy również Muzeum Historyczno-Misyjne Księży Misjonarzy, w którym na wystawach stałych i czasowych prezentowane są najciekawsze egzemplarze ksiąg z księgozbioru misjonarskiego. Jedną z takich wystaw była ekspozycja „Biblia w obrazach” prezentująca zbiory biblijne między innymi unikatowe biblie łacińskie: Biblia Sacra z 1260 roku, Biblia Sacra z 1480 r., oraz najstarsze wydania Pisma Świętego w języku polskim: Biblię Leopolity z 1561 r, Biblię Brzeską z 1563 r., Biblię Wujka z 1599 r. i Biblię Gdańską z 1623 roku.
W Muzeum przechowywane jest także wiele eksponatów związanych z działalnością misyjną oraz zbiory rzadkich i cennych dzieł malarskich, przedmiotów liturgicznych i relikwiarzy. Na szczególną uwagę zasługują między innymi portret króla Polski Stefana Batorego pędzla Marcina Kobera z 1583 roku, bogaty zbiór przedmiotów chińskich, takich jak jedyne w Polsce łoże mandaryna z XIX suto złocone i rzeźbione, buciki noszone przez damy na dworze cesarskim i eksponaty afrykańskie z Konga i Madagaskaru – rzeźby i płaskorzeźby z drewna i kamienia, ozdoby afrykańskich kobiet, narzędzia pracy, broń i nietypowe instrumenty muzyczne.
Zobacz odcinek programu o bibliotece i muzeum Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie na kanale Youtube Magazynu Dobre Książki.
Zapraszamy też serdecznie do oglądania wcześniejszych odcinków.
