Księgi cenniejsze niż złoto

Biblioteka Klasztoru O.O. Karmelitów w Krakowie na Piasku to wyjątkowy skarb dziedzictwa kultury materialnej Polski i Europy. Znajduje się w niej ok. 12 tys. starodruków, m.in. 317 inkunabułów, 350 średniowiecznych i nowożytnych rękopisów, iluminowane księgi liturgiczne, prace o tematyce teologicznej, historycznej i medycznej. Początki księgozbioru sięgają XV wieku, a w jego powstaniu znaczący udział miały darowizny krakowskich mieszczan i uczonych.

W kolekcji karmelitów znajdują się między innymi księgi ze zbiorów króla Zygmunta Augusta, Baltazara Behema, lwowskiej kapituły katedralnej, rektorów Akademii Krakowskiej – Jakuba i Krzysztofa Naymanów, znanych lekarzy: Macieja z Kobylina, Jana Retyka, Andrzeja Wargockiego, Szymona Serenniusza, Macieja z Krajny, Stanisława Zawadzkiego oraz najcenniejsze – książki medyczne zgromadzone w XVI wieku przez pochodzącego z Zurychu krakowskiego lekarza Antona Schneebergera.

Dla badaczy – historyków medycyny szczególne znaczenie mają dzieła medyczne sprzed kilku wieków, a zwłaszcza zamieszczone w książkach marginalia czyli odręczne zapiski i komentarze ich czytelników. Spore zainteresowanie badaczy z całej Europy budzą choćby unikatowe XVI-wieczne starodruki zawierające m.in. opisy operacji z okresu renesansu. W klasztornej bibliotece znajdują się rzadkie wydania dzieł klasyków medycyny – Galena, Hipokratesa i Paracelsusa, a niektóre ze starodruków to jedyne zachowane na świecie egzemplarze.

Krakowski księgozbiór to najstarsza karmelitańska biblioteka w Polsce, jej początki sięgają XV wieku, a zasadniczy kształt otrzymała z końcem XVI wieku. Przenoszona i ukrywana w czasie kataklizmów i wojen zdołała przetrwać w praktycznie niezmienionym kształcie do dzisiaj. Sala biblioteczna została ozdobiona w 1698 roku zachowanymi do dzisiaj malowidłami. Główny księgozbiór znajduje się obecnie na terenie klasztornej klauzury i nie jest publicznie dostępny, dzieła są udostępniane jedynie badaczom. ■Grzegorz Bogusz

Mają Państwo ochotę zobaczyć to wyjątkowe miejsce? Jeśli tak, to zapraszamy czytelników portalu „Dobre Książki” na zwiedzanie, które poprowadzi dr Szymon Sułecki, archiwista i bibliotekarz klasztornych zbiorów specjalnych, znawca dziejów książki rękopiśmiennej i drukowanej.
WIĘCEJ INFORMACJI