Już w najbliższą sobotę, 9 czerwca, Wrocław zaprasza na niezwykłe literackie święto: 7. edycję Europejskiej Nocy Literatury. To wydarzenie przybliżające europejską literaturę w nieoczywisty sposób – dziesięć wybitnych postaci kultury przeczyta w dziesięciu lokalizacjach fragmenty dziesięciu książek. Motywem przewodnim jest Obcy.


Kuba Żary - fot. Krzysztof Kaniewski

Kim jest Obcy?
Kuba Żary, Strefa Kultury Wrocław (organizator ENL): Obcy, którego spotkamy 9 czerwca podczas Europejskiej Nocy Literatury, rozumiany jest na wiele sposobów, opowiedzianych przez europejskich autorów. To obcość, którą możemy rozumieć jako bycie obiektem zachowań rasistowskich czy homofobicznych. To obcość w innym kraju, to próba odnalezienia siebie w zupełnie innej kulturze, wreszcie to obcość między ludźmi, do których, wydawałoby się, że jesteśmy bardzo podobni, a od których dzieli nas bardzo wiele. Tych aspektów obcości podczas ENL będzie wiele. Wszystkie opowieści złożą się w jedną dużą historię na temat współczesnego Obcego, osoby, która nie czuje się na miejscu w sytuacji, w której jest.

Czy te różne aspekty Obcego będą czytelne, zrozumiałe do polskiego odbiorcy?
Wszystkie historie zostały napisane przez pisarzy z naszego kontynentu, więc pomimo drobnych różnic powinny być absolutnie czytelne dla słuchaczy. Niektóre mogą brzmieć egzotycznie, ale kiedy przyjrzymy się im bliżej, okazuje się, że podobne sytuacje, choć może z nieco zmienionymi detalami, mogą wydarzyć się na naszym podwórku. Podczas ENL spotkamy zresztą „własnych” Obcych; polskich outsiderów, którzy w swoim kraju czują się obco, co pokazuje w „Historiach dziwnych samotności” Marta Mazuś. Absolutnie każda z dziesięciu historii, które usłyszymy 9 czerwca, jest fascynującą opowieścią, każda wciągnie słuchaczy i zachęci do sięgnięcia po książkę.

Dlaczego Obcy stał się motywem przewodnim tegorocznej edycji ENL?
Kurator 7. ENL Michał Nogaś postawił sobie pytanie, co chciałby opowiedzieć poprzez książki prezentowane podczas czerwcowego czytania. Szukał tematu dominującego w dyskusjach 2018 roku. I właśnie obcość okazała się hasłem mocno zaznaczającym się w obecnej rzeczywistości.

Ale ENL nie stanie się przez to upolityczniona?
Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że tak, że jest to temat, który w jakiś sposób dotyka polityki. Prawda, trudno od takich skojarzeń uciec, natomiast wybrane do czytania książki pokazują obcość w dużo szerszej perspektywie. To chociażby obcość dziewczyny zagubionej w Turcji, poszukującej zaginionego brata, która ruszając w wielką podróż w poszukiwaniu rodziny rusza też w podróż w poszukiwaniu swojej tożsamości. To też obcość jako aspekt życia w kraju, którego kultura jest zupełnie inna niż ta, którą sami reprezentujemy, na przykładzie społeczności ortodoksyjnych Żydów mieszkających we współczesnej Holandii. Oczywiście, wątki polityczne będą się pojawiać w tle niektórych opowieści, ale obcość, niedopasowanie, rozumiemy dużo szerzej i jesteśmy pewni, że po wysłuchaniu tych historii także publiczność ENL będzie miała szersze spojrzenie na to, jak i jaka może być obcość we współczesnej Europie.

Kuba Żary - fot. Krzysztof Kaniewski

Już same lokalizacje czytań w ramach tegorocznej ENL mogą wywołać u słuchaczy poczucie obcości. Wybraliście część miasta noszącą nazwę Przedmieście Oławskie, przez wrocławian określaną niechlubnym mianem Trójkąta Bermudzkiego.
Przedmieście Oławskie rzeczywiście jest w jakimś stopniu żywym zobrazowaniem hasła ENL. Od dłuższego czasu Strefa Kultury Wrocław podejmuje działania, które mają to miejsce odczarować w głowach wrocławian, sprawić, że będzie dobrze się kojarzyło. Ale tak, na trasie literackiego spaceru zobaczymy różne klimaty, różne oblicza Przedmieścia Oławskiego. Będą i ponure, brudne podwórka, będą i takie obiekty, jak dawny pałac biskupów wrocławskich.

Europejska Noc Literatury mocno zakorzeniła się we Wrocławiu…
Ale też zmienia się charakter ENL, nie tylko ze względu na nasze działania, również z uwagi na reakcje publiczności. Jeszcze kilka lat temu było to wydarzenie, które głównie przyciągało nazwiskami czytających – dziś, choć wciąż są one bardzo ważne, równie dużym zainteresowaniem cieszą się tytuły wybranych do czytania książek. Jest potężna grupa publiczności, która interesuje się tym wydarzeniem właśnie dlatego, że ufa wyborowi czytanych podczas ENL tytułów. Nie możemy narzekać też na frekwencję – bywa tłoczno, bywa, że trzeba postać w kolejce, warto więc zawczasu wybrać sobie te czytania, na które na pewno chcemy pójść.

Jak to się stało, że na specjalne życzenie Edouarda Louisa fragmenty jego „Historii przemocy” zinterpretuje Mateusz Kościukiewicz?
Kurator ENL spotkał się z autorem w Paryżu i opowiadał o szczegółach naszego wydarzenia. Wiedzieliśmy już wtedy, kto z czytających potwierdził swoją obecność we Wrocławiu. Edouard wskazał wówczas na Mateusza, by właśnie ten aktor przeczytał fragment jego powieści. Myślę, że nie bez znaczenia był fakt, że Mateusz Kościukiewicz w tym roku jest widoczny na europejskich ekranach w związku z sukcesem filmu Małgorzaty Szumowskiej „Twarz”. Traktuję to jako swoisty znak jakości dla ENL od naszego francuskiego gościa. Beata Kaniewska

Obcy – Europejska Noc Literatury 2018

Przedmieście Oławskie, Wrocław


Czytania odbędą się 9 czerwca między godziną 18:00 a 22:30 – rozpoczynać będą się w tym samym czasie i będą powtarzane co 30 minut, co umożliwi uczestnikom wysłuchanie wszystkich tekstów.
Wstęp na wydarzenia w ramach Europejskiej Nocy Literatury jest bezpłatny.
Dla uczestników przygotowane są specjalne, papierowe mapki z miejscami czytań.

Więcej informacji na temat nadchodzącej edycji dostępnych jest na stronie Stefy Kultury Wrocław pod adresem: strefakultury.pl/festiwale/europejska-noc-literatury/o-programie/
Mapka z lokalizacjami czytań: strefakultury.pl/festiwale/europejska-noc-literatury/program/
FB ENL: www.facebook.com/events/917468805081921/

 


Obcy Europejska Noc Literatury 2018 – PROGRAM

• A. “Podróż zimowa”, Jaume Cabré
Hiszpania/Katalonia | polskie wydanie: Marginesy, tłumaczyła Anna Sawicka
czyta Wiktor Zborowski
Aula Konwentu Bonifratrów we Wrocławiu; ul. Traugutta 57

• B. “Strzały w Kopenhadze”, Niklas Orrenius | PRZEDPREMIERA
Szwecja | polskie wydanie: Wydawnictwo Poznańskie, tłumaczyła Katarzyna Tubylewicz
czyta Tomasz Knapik
Szkoła Podstawowa nr 2; ul. Komuny Paryskiej 36-38

• C. “Widzi mi się”, Zadie Smith | PRZEDPREMIERA
Wielka Brytania | polskie wydanie: Znak
czyta Justyna Sobolewska
Kościół Chrześcijan Baptystów, II Zbór we Wrocławiu; ul. Łukasińskiego 20/1

• D. “Historia przemocy”, Edouard Louis | PRZEDPREMIERA
Francja | polskie wydanie: Wydawnictwo Pauza
czyta Mateusz Kościukiewicz
Kaplica Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego; ul. Worcella 28

• E. “Poza siebie”, Sasha Marianna Salzmann | PRZEDPREMIERA
Niemcy | polskie wydanie: Prószyński i S-ka
czyta Zofia Wichłacz
Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec, ul. Podwale 76

• F. “Nienawiść to połowa zemsty”, Emilios Solomou
Cypr | polskie wydanie: Książkowe Klimaty, tłumaczyły Ewa T. Szyler i Beata Żółkiewicz-Siakantaris
czyta Dawid Ogrodnik
Dawna wytwórnia wódek Carla Schirdewana, ul. Traugutta 102 B

• G. “Dlaczego nie rozmawiam już z białymi o kolorze skóry”, Reni Eddo-Lodge
Wielka Brytania | polskie wydanie: Karakter, tłumaczyła Anna Sak
czyta Grażyna Wolszczak
Nowa Papiernia, ul. Kościuszki 142A

• H. “Historie dziwnych samotności”, Marta Mazuś | PRZEDPREMIERA
Polska | wydanie: Wielka Litera
czyta Magdalena Kumorek
Muzeum Etnograficzne, ul. Traugutta 111/113

• I. “Tirza”, Arnon Grunberg | PRZEDPREMIERA
Holandia | polskie wydanie: Wydawnictwo Pauza
czyta Michał Żurawski
Przedpokój H13, ul. Hercena 13

• J. “Mazel tow”, J.S. Margot | PRZEDPREMIERA
Belgia | polskie wydanie: Czarne, tłumaczyła Małgorzata Diederen-Woźniak
czyta Halina Rasiakówna
Zespół Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych, ul. Worcella 3

 
Wesprzyj nas