Mózg. Opowieść o nas

Rzeczywistość, czyli co? „Ty”, czyli kto? W jaki sposób podejmujemy decyzje? Do czego mózg potrzebuje innych ludzi? W jaki sposób technologia gotowa jest zmienić pojęcie człowieczeństwa?

W swoich dociekaniach Eagleman wiedzie nas przez świat sportów ekstremalnych, odpowiedzialności karnej, ekspresji mimicznych, ludobójstwa, operacji chirurgicznych na mózgu, wrażeń wewnętrznych, robotyki i pogoni za nieśmiertelnością.

Zapnijcie więc pasy, bo czas ruszyć w objazdową wycieczkę po waszym wewnętrznym kosmosie, gdzie z niekończącej się gęstwiny miliardów komórek i bilionów połączeń między nimi, wyłoni się coś, a raczej ktoś, kogo być może w ogóle nie spodziewaliście się tam spotkać, mianowicie każdy z was.

Fascynująca opowieść o tym, jak życie kształtuje mózg i jak mózg kształtuje życie. David Eagelman, znany neurofizyk, współautor cenionych programów BBC, zaprasza czytelników w podróż mającą na celu znalezienie odpowiedzi na pytania o sedno ludzkiej egzystencji. „Szeroko zakrojona synteza obecnego stanu wiedzy na temat mózgu podana przez Davida Eaglemana w sposób zwięzły, przystępny i nieprawdopodobnie interesujący. W naszych głowach kryje się przedziwny nowy świat!
Brian Eno

Każda strona książki przynosi rewelacje tak fantastyczne, że aż dech zapiera. I nie sposób byłoby tego ogarnąć, gdybyśmy wszyscy nie posiadali tego czegoś tak nieprawdopodobnie nadzwyczajnego, czym jest mózg. David Eagleman, jak nikt dotychczas, zbliża się do rozwiązania zagadki tego, jak odnaleźć własne „Ja” w tej elektrycznej szarej paćce, którą nosimy między uszami.
Stephen Fry

David Eagleman pomaga pojąć najbardziej złożony zbiór komórek we wszechświecie, jakim jest ludzki mózg. Gdyby neuronauka miała swoją legendę rocka, byłby nią właśnie on.
Ruby Wax

David Eagleman – ur. 1971 – amerykański neurofizyk. W Baylor College of Medicine kieruje grupą Initiative on Neuroscience and the Law (Inicjatywa na rzecz Rozwoju Neurofizyki i Prawa). Stypendysta Fundacji Guggenheima. Prestiżowy włoski magazyn „Style” uznał go w 2012 r. za jednego z Najbystrzejszych Kreatywnych Facetów (Brightest Idea Guys). Autor książek popularnonaukowych i bestsellerowego zbioru opowiadań „Sum: Tales from the Afterlives”.

Wprowadzenie

Ponieważ nauka o mózgu rozwija się w zawrotnym tempie, trudno ogarnąć rozumem całość tej dziedziny, zastanowić się, jaki wpływ mają tego typu badania na nasze życie, streścić w jasny i przystępny sposób, co to znaczy być organizmem biologicznym. Niniejsza książka ma właśnie to na celu.

Nauka o mózgu to dziedzina o nie byle jakim znaczeniu. Ten dziwny twór o dużych zdolnościach obliczeniowych zamknięty w naszej czaszce stanowi percepcyjny mechanizm pozwalający nawigować w świecie. To substancja, w której rodzą się decyzje, materia będąca kuźnią wyobraźni. Zarówno nasze sny, jak i nasze życie na jawie ma swój początek w kłębowisku pełnych energii komórek. Głębsze zrozumienie istoty mózgu pozwala w nowym świetle rozpatrywać to, co uznajemy za prawdę w naszych osobistych relacjach, i to, co uważamy za konieczne w przyjętej przez nas strategii społecznej: czyli w tym, jak prowadzimy walkę, dlaczego kochamy, co uznajemy za prawdę, jak powinniśmy się kształcić i jak zaprojektować swoje ciało na nadchodzące stulecia. W mikroskopijnej wielkości obwodach tworzy się zapis zarówno przeszłości, jak i przyszłości naszego gatunku.

Wziąwszy pod uwagę, jak nadrzędne znaczenie ma mózg dla naszego życia, zastanawiałem się kiedyś, dlaczego tak rzadko o nim mówimy. Wolimy przecież wprawiać powietrze w drgania plotkami na temat celebrytów i kolejnych odsłon jakiegoś reality show. Teraz już myślę, że braku należnej uwagi dla mózgu nie należy traktować jako jakiegoś niedociągnięcia, ale raczej jako wskazówkę. Do tego stopnia wpadliśmy w pułapkę otaczającej nas rzeczywistości, że niezwykle trudno nam w ogóle zdać sobie sprawę, że tkwimy w jakieś pułapce. Na pierwszy rzut oka nie ma o czym mówić. Świat jest pełen kolorów, to oczywiste. Moja pamięć działa jak kamera wideo, to też oczywiste. Oczywiste jest również, że znam prawdziwe powody własnych przekonań.

Na kartach tej książki obnażymy wszystkie nasze założenia. Pisząc tę książkę, starałem się uniknąć tonu podręcznikowego, miała ona natomiast zwrócić uwagę na głębię dociekań, w jaki sposób podejmujemy decyzje, w jaki sposób postrzegamy rzeczywistość, kim jesteśmy, co kieruje naszym życiem, po co nam inni ludzie i dokąd zmierzamy jako gatunek, który dopiero stara się uchwycić własny ster. Praca ta jest próbą zasypania przepaści pomiędzy literaturą naukową a życiem codziennym zwykłego posiadacza mózgu. Podejście, jakie tu prezentuję, dalece odbiega od pisanych przeze mnie artykułów naukowych, a nawet od innych moich książek z dziedziny neurologii. Skierowana jest ona do innego rodzaju odbiorcy. Nie wymaga od niego żadnej specjalistycznej wiedzy, a jedynie ciekawości i głodu wiedzy na temat siebie samego.

Zapraszam zatem do środka. Ruszamy zwiedzać kosmos, jaki kryje się w nas. Możliwe będą przystanki na żądanie. Mam nadzieję, że w nieskończonej gęstwinie poplątanych miliardów komórek mózgowych i bilionów połączeń między nimi będziecie mogli się rozejrzeć i dostrzec to coś, czego być może nawet nie spodziewaliście się zobaczyć. Mianowicie samych SIEBIE.